استان کردستان یکی از استان‌های ایران به مرکزیت شهر سنندج است که در غرب کشور واقع شده‌است. اقلیم کردستان متأثر از توده‌های هوای گرم و مرطوب مدیترانه‌ای است که این توده‌ها موجب بارندگی‌هایی در بهار و ریزش برف در زمستانها شده‌است. این توده‌های هوایی که از اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه با برخورد به ارتفاعات زاگرس بخش قابل توجهی از رطوبت را بصورت بارش‌های پراکنده برف و باران در این منطقه نشان می‌دهند.


۱. دریاچه زریوار

دریاچه زریوار به ‌عنوان یک واحد اکولوژیکی و یک اکوسیستم آبی در کردستان پدیده ‌ای بسیار زیبا و نادر می ‌باشد. زریوار با قرار گرفتن در یک دره طولی نسبتاً وسیعی از دو طرف غرب و شرق با کوه های پوشیده از جنگل احاطه شده ‌است. پوشش غالب اراضی در این منطقه را جنگل و بیشه زار های نیمه انبوه تشکیل می ‌دهند که گونه غالب جنگلی آن بلوط ایرانی بوده و در حالیکه سایر گونه‌ های جنگلی دیگر مانند گلابی وحشی، زالزالک، بادام در شیب ها و نقاط مختلف آن خودنمایی می ‌کند.


۲. پارک جنگلی آبیدر

این پارک در ضلع غربی شهر سنندج در دامنه کوه آبیدر قرار دارد. آبیدر در فرهنگ منطقه جایگاه خاصی دارد و به دلیل پر آب بودن چشمه سارها، قنات ها و وجود باغ های متعدد مانند امانیه، امیریه و ... چنین نامیده می شود. از زمانی که شهر سنندج بنیان نهاده شد، آب چشمه های آبیدر به شهر منتقل شد. هنوز هم قنات عمارت خسروآباد، آصف، وکیل، مشیر و تعدادی از بناها، به نوعی از این کوه سرچشمه می گیرد. در سال های اخیر در این کوه پارکی احداث و سکوبندی و داده سازی در آن انجام شده است. نقش برجسته ای هم در آن ساخته شده که بسیار قابل درنگ است. این منطقه از مکان های زیبای شهر سنندج است.


۳. غار کرفتو

غار کرفتو مجموعه ای از زیبایی های طبیعی و تلاش انسان های پیشین برای غلبه بر طبیعت و زندگی بهتر و ایمن تر است. این اثر باستانی و تاریخی در صخره مرتفعی حدود ۷۰ کیلومتری شمال غرب شهر دیواندره و با احتساب همین مسافت تقریبی در شرق شهر سقز واقع شده است. غار کرفتو از نوع غارهای آهکی و طبیعی است و به احتمال زیاد در دوران سوم زمین شناسی شکل گرفته است.
 
در گذشته بر اثر سکونت اقوام گوناگون، تغییرات، دگرگونی ها و دخل و تصرفاتی در غار ایجاد شده و فضاهایی به صورت اتاق های تو در تو، راهرو و دالان عبوری و .... به وجود آمده و از این جهت غار کرفتو در میان غارهای دست کند از شهرت خاصی برخوردار است و این شهرت بی دلیل نیست زیرا این غار از لحاظ بافت ساختمانی بی نظیر است. ارتفاع دهانه ورودی غار (دهانه ورودی فعلی) از سرِ تپه حدود ۲۰ الی ۲۵ متر بوده که در گذشته راهی نسبتا سخت و دشوار در کمر کوه و صخره بیرونی، هدایت بازدیدکنندگان به داخل غار را به عهده داشت، به صورتی که با قرار دادن تعدادی سنگ چین و استفاده از پلکان های چوبی علاقه‌مندان می توانستند با دشواری به داخل راه یابند.


۴. منطقه حفاظت شده عبدالرزاق

زیستگاه عبدالرزاق سقز با مساحت ۴۳ هزار و ۹۵۰ هکتار سومین منطقه حفاظت شده استان کردستان است که در شهرستان سقز واقع شده. ۸۰گونه پرنده، ۱۷گونه از پستانداران و بیش از ۳۵۰ گونه گیاهی در این زیستگاه زندگی میکنند. لک لک، عقاب طلایی، هما، قرقی، مرغ حق، کبک، قوچ، میش مرغ و شغال از جمله گونه های شاخص و نادر زیستگاه عبدالرزاق است. آنچه که به این منطقه اهمیت دوچندان بخشیده است وجود آثار تاریخی و فرهنگی غار باستانی کرفتو و قلعه زیویه است.


۵. آبشار گویله

آبشار گویله در ۲۰ کیلومتری شهرستان مریوان در نزدیکی روستای گویله قرار دارد. این آبشار از میان جنگلهای پرپوشش منطقه مرزی کردستان در محور سقز- مریوان قرار دارد و ارتفاع آن به بیش از ۵۰ متر می رسد. لازم به ذکر است این آبشار از جاده ی سقز – مریوان قابل مشاهده است و فاصله ی آن تا جاده حدود ۱ کیلومتر است. یکی از چشم اندازهای زیبای مسیر سقز مریوان پس از کوهستان عمدتا سفید پوش چهل چشمه این آبشار زیباست که از میان پیچ وتاب های جاده جنگلی و قدیمی سقز- مریوان سر بر می آورد و به عمق دره می ریزد. مریوان یکی از شهرهای دیدنی استان کردستان است که با طبیعت ناشناخته خود پذیرای علاقمندان و محققین است.


۶. جاده هجیج - اورامانات

بسیاری از گردشگران جاده پاوه تا هجیج را برای دیدن این روستای زیبای کردنشین پیموده اند، اما اغلب نمی دانند اگر همین جاده را تا انتها بروند با مناظر بکر و بدیعی از رودخانه پرآب سیروان، آبشارها و چشمه های گوناگون روبه رو می شوند. کبابی های بین راه در منطقه بل بر با گوشتی بی مانند از شما پذیرایی می کنند.
 
عرض کم، ریزش هر از گاه کوه، شیب تند و طرح هندسی عجیب این جاده نیز هیجانی به یاد ماندنی را برای گردشگران رقم می زند. در برخی نقاط جاده باغ های سرسبز و در برخی نقاط مرتفع چند متر برف؛ تنوع آب و هوایی بی مانندی را به شما هدیه می دهد.در امتداد این جاده آبشاری فوق العاده پر آب به نام بل جریان داشت. آب این آبشار به دلیل بهره مندی به غلظت خوب و قابل قبول به عنوان آب معدنی به فروش می رسید و کارخانه ی آب معدنی بل در جوار آن احداث شده بود. امروزه بازدید از این آبشار برای گردشگران تورمسافرتی به دلیل احداث سد سیروان در منطقه غیر ممکن شده است. اما در گذشته انواع تورمسافرتی برای بازدید از آبشار و رودخانه ی پر آب سیروان در قالب تورگردشگری به منطقه سفر می کردند. از جهت دیگر اگر از آبشار به سمت بالا حرکت کنید با انواع باغات میوه روبه رو می شوید.
 
معروف ترین انارها و گردوها را می توانید در این منطقه پیدا کنید. این منطقه به دلیل کوهستانی بودن و نبود زمین مسطح سیستم معماری خاصی برای باغ سازی دارد. باغ ها به صورت پلکانی بر روی هم احداث می شوند و در شیب کوه می توان باغاتی فوق العاده زیبا را مشاهده کرد این باغ ها می توانند بهترین مقصد برای تور طبیعت گردی باشند. بهترین فصل برای سفر به این ناحیه بهار است. چراکه با تابستان های نسبتا گرم و خشک در منطقه روبه رو خواهید شد و به دلیل ارتفاع بالای منطقه پائیز و زمستانی سرد و پر بارش در این ناحیه در جریان است.


منبع: سایت ستاره